Kırmızı Ginseng: Faydaları, Yan etkileri, Dozajı, ve Kullanımı Bilimsel

Kırmızı Ginseng bitkisi, yüzyıllardan beri geleneksel Çin tıbbında kullanılmıştır.

Etli kökleri olan, bu yavaş büyüyen kısa bitki, yetiştirildiği süreye bağlı olarak üç şekilde sınıflandırılabilir: taze, beyaz veya kırmızı ginnseng.

Taze ginseng bitkisi 4 yıldan önce toplanırken beyaz ginseng bitkisi 4-6 yıl arasında ve kırmızı ginseng bitkisi ise 6 yıl veya daha uzun süre sonra toplanır.

Bu bitkinin birçok türü olsa da en popüler olanlar Kore Kırmızı Ginsengi ve Asya Ginsengi (Panax ginseng) olarak bilinir.

Kore ve Asya kırmızı ginsengi, aktif bileşen konsantrasyonu ve vücutta yarattığı etkiler açısından farklılık gösterebilir.

Kırmizı ginseng iki önemli bileşeni içerir: ginsenosidler ve gintonin. Bu bileşenler, sağlık faydası sağlamak adına birbirini tamamlar (3).

Kırmızı Ginsengin kanıtlarla desteklenmiş 8 sağlık faydası vardır.

ginseng kökü ve çayı

1-Kırmızı Ginseng Enflamasyonu Azaltan Güçlü Bir Antioksidan

Kırmızı ginseng faydaları listemizin ilki, Ginseng antioksidan ve anti-enflamatuvar özelliklere sahiptir (4).

Bazı deneysel çalışmalar, kırmızı ginseng özünün ve ginsenosid bileşeninin enflamasyonu engelleyebileceğini ve hücrelerin antioksidan kapasitesini arttırabileceğini göstermiştir (5, 6).

Örneğin yapılan deneysel çalışmalardan biri, Kore kırmızı ginseng özünün enflamasyonu azalttığını ve egzama yaşayan kişilerde, cilt hücrelerindeki antioksidan aktivitesini arttırdığını bulmuştur (7).

Sonuçlar insanlar için de umut vericidir.

Çalışmalardan biri yedi gün boyunca her gün üç kere 2 gram Kore kırmızı ginseng özü kullanımının 18 genç erkek sporcu üzerindeki etkisini incelemiştir.

Daha sonra egzersiz testi gerçekleştirdikten sonra erkeklerin bazı enflamatuvar markerları incelenmiştir. Bu seviyeleri, plasebo grubuna göre önemli derecede düşük bulunmuş ve etkisinin 72 saate kadar devam ettiği gözlenmiştir (8).

Yine de plasebo grubunun farklı bir bitkisel tedavi aldığını belirtmek önemlidir. Bu nedenle bu çalışmaların sonuçları çölde bir kum tanesi olarak ele alınmalı ve konu üzerinde daha fazla çalışma yapılmalıdır.

Son olarak, 12 hafta boyunca her gün 3 gram kırmızı ginseng veya plasebo alan menopoz sonrası dönemde olan 71 kadın üzerinde bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Daha sonra antioksidan aktiviteleri ve oksidatif stres değerleri ölçülmüştür.

Araştırmacılar, kırmızı ginsengin antioksidan enzim aktivitesini arttırarak oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olabileceği sonucunu bulmuştur (9).

ÖZET

Kırmızı ginsengin enflamasyon markerlarını azaltmaya ve oksidatif strese karşı koruma sağlamaya yardımcı olduğu gösterilmiştir.

kırmız ginseng beyin fonksiyonlarına etki ediyor

2-Kırmızı Ginseng Beyin Fonksiyonlarına Faydalıdır

Kırmızı ginseng faydaları listemizin ikincisi hafıza, davranış ve duygu durumu gibi beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesine yardımcı olur (10, 11).

Laboratuvar çalışmaları ve havyan deneyleri, ginsenosid ve bileşen K gibi kırmızı ginseng içinde bulunan bazı bileşenlerin, beyni serbest radikallerin yol açtığı hasara karşı koruyabileceğini göstermiştir (12, 13, 14).

Dört hafta boyunca günde 200 mg Panaks ginseng tüketen 30 sağlıklı birey üzerinde bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonunda zihin sağlığı, sosyal işleme ve duygu durumunda iyileşme olduğu gözlenmiştir.

Yine de bu faydalar 8 hafta sonunda önemli ölçüde azalmıştır. Bu durum ise kırmızı ginsengin etkilerinin uzun süreli kullanımda azalabileceğini göstermektedir (15).

Başka bir çalışma ise 200 veya 400 mg kırmızı kore ginseng içeren tek bir dozun, 10 dakikalık zihinsel test öncesinde ve sonrasında 30 sağlıklı yetişkindeki zihinsel performansı, zihinsel halsizliği ve kan şekeri seviyelerini nasıl etkilediğini incelemiştir.

400 mg dozun aksine 200 mg dozun, test sırasında zihinsel performansı ve halsizliği iyileştirmede daha etkilidir (16).

Kırmızı ginsengin kandaki şekerin hücreler tarafından alınmasına yardımcı olmaktadır, bu nedenle performansı arttırırken zihinsel halsizliği azaltabilmektedir.

Sekiz gün boyunca günde 400 mg kırmızı kore ginseng alınarak yapılan üçüncü bir çalışma ise sakinlik ve matematik becerilerinin arttığını bulmuştur (17).

Ayrıca diğer çalışmalar beyin fonksiyonları ve Alzheimer olan kişilerin davranışları üzerinde pozitif etkileri olduğunu göstermiştir (18, 19, 20).

ÖZET

Ginsengin hem sağlıklı bireylerde hem de Alzheimer hastalığı olan bireylerde zihinsel fonksiyonlara, sakinlik hissine ve duygu durumuna faydalı olduğu gösterilmiştir.

3- Kırmızı Ginseng Erektil Disfonksiyonu Düzeltir

Araştırmalara göre kırmızı ginseng faydaları ndan birisi de, erkeklerde erektil disfonksiyon (ED) tedavisinde faydalı bir alternatif olabilir (21, 22).

İçerdiği bileşenin, penisteki kan damarlarını ve dokuları oksidatif strese karşı koruduğu ve normal fonksiyonlarını kazanmasına yardımcı olduğu görülmektedir (23, 24).

Ayrıca çalışmalar ginsengin, penisteki kasları rahatlatmaya yardımcı olan ve kan akışını arttıran bileşen olan nitrik oksit üretimini desteklediği görülmektedir (24, 25).

Çalışmalardan biri Kore ginsengi ile tedavi edilen erkeklerin ED semptomlarının %60 iyileşirken bu oranın ED tedavisinde kullanılan ilaçları alan erkeklerde %30 olduğunu göstermiştir. (26).

Ayrıca başka bir çalışma, 8 hafta boyunca 1.000 mg olgunlaşmış kırmızı ginseng özü kullanan ED olan 86 erkeğin erektil fonksiyonlarında ve genel tatminlerinde önemli bir iyileşme olduğunu göstermiştir (27).

Yine de ginsengin ED üzerindeki etkileri hakkında kesin bir sonuca varmak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır (24).

ÖZET

Kırmızı ginseng, dokulardaki oksidatif stresi azaltarak ve penis kasına giden kan akışını arttırarak erektil disfonksiyon semptomlarını iyileştirebilir.

4- Kırmızı Ginseng Bağışıklık Sistemini Destekler

Kırmızı ginseng faydaları listemizde en önemlilerinden birisi, bağışıklık sistemini güçlendirmesidir.

Bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri inceleyen bazı araştırmalar, ameliyat olan veya kemoterapi tedavisi gören kanser hastalarına odaklanmıştır.

Mide kanseri ameliyatından sonra iyileşme sürecinde olan 39 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada hastalar iki yıl boyunca günlük 5.400 mg kırmızı ginseng ile tedavi edilmiştir.

İlginç bir şekilde bu kişilerin bağışıklık fonksiyonlarında önemli bir iyileşme gözlenmiş ve tekrar eden semptomlar azalmıştır (28).

Başka bir çalışma ise ameliyat sonrası kemoterapi gören ileri seviye mide kanseri hastalarında kırmızı ginseng özünün bağışıklık sistemi markerlarına olan etkisini incelemiştir.

Üç ay sonra, kırmızı ginseng özü kullanan kişilerin kontrol veya plasebo grubuna göre daha iyi bağışıklık sistemi markerleri olduğu gözlenmiştir (29).

Ayrıca çalışmalardan biri, ginseng alan kişilerin iyileştirici tedaviden beş yıl sonra hastalıksız olarak yaşama şanslarının %35 daha fazla olduğunu ve ginseng almayan kişilere göre %38 daha yüksek yaşama oranları olduğunu göstermiştir (30).

Ginseng özünün grip gibi hastalıklara karşı yapılan aşının etkisini de arttırabileceği gözlenmiştir (31).

Bu çalışmalar kanser olan kişilerin bağışıklık sistemi markerlarında iyileşme gösterse de ginsengin, sağlıklı bireylerde enfeksiyonlara karşı direncin artması üzerindeki etkilerin gösterilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır (32).

ÖZET

Ginseng, kanser olan kişilerin bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve bazı aşıların etkilerini arttırabilir.

kırmızı ginseng faydalarından bir tanesi de kansere olan etkisi

5- Kırmızı Ginseng Kansere Karşı Potansiyel Faydalara Sahiptir

Kırmızı ginseng faydaları kanserde de mevcuttur. Bazı kanser türlerinin riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır. (33).

Bu bitkide bulunan ginsenosidlerin enflamasyonu azaltmaya ve antioksidan koruması sağlamaya yardımcı olduğu gösterilmiştir (34, 35).

Hücre döngüsü, hücrelerin normal olarak büyüdüğü ve bölündüğü süreçtir. Ginsenosidler, anormal hücre büyümesini ve çoğalmasını engelleyerek bu döngüye fayda sağlayabilir (34, 35).

Birkaç çalışmayı değerlendiren bir çalışma, kırmızı ginseng kullanan kişilerin kanser geliştirme riskinin %16 azalttığı sonucuna ulaşmıştır (35).

Ayrıca gözlemsel bir çalışma, ginseng alan kişilerin almayan kişilere göre ağız, dudak, özafagus, mide, kolon, karaciğer ve akciğer kanseri gibi kanser türlerini geliştirme olasılıklarının daha az olduğunu göstermiştir (36).

Kırmızı ginseng, kemoterapi gören hastaların sağlık durumunu iyileştirebilir, yan etkileri azaltabilir ve bazı tedavi ilaçlarının etkilerini arttırabilir (34).

Bazı çalışmalar kırmızı ginsengin kanseri önlemede rol oynadığını gösterse de diğer çalışmalar kesin sonuçlar sunmamaktadır (37).

ÖZET

Ginseng bitkisinde bulunan ginsenosidler enflamasyonu düzenleme, antioksidan koruması sağlama ve bazı kanser türleri riskini azaltan sağlıklı hücreleri koruma fonksiyonlarını gerçekleştirebileceği düşünülmekte. Yine de bu konu üzerinde daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.

ginseng enerji etkisi

6- Kırmızı Ginseng Yorgunluğa Karşı Savaşır ve Enerji Seviyenizi Arttırır

Ginseng halsizlikle savaşmaya ve enerji sağlamaya yardımcı olmaktadır.

Farklı hayvan çalışmaları, ginsengde bulunan polisakkaridler ve oligopeptidler gibi bazı bileşenlerin, halsizliğe karşı savaşmak adına oksidatif stresi azaltma ve hücrelerde daha fazla enerji üretilmesini sağladığını göstermektedir. (38, 39, 40).

Dört hafta süreli bir çalışma, kronik yorgunluğu olan 90 kişiye 1 veya 2 gram Panaks(Kore Ginsengi) ginseng veya plasebo vererek etkileri incelemiştir.

Kırmızı kore ginsengi alanlar daha az fiziksel ve zihinsel halsizlik hissederken oksidatif stres seviyeleri de plasebo alanlara göre azalmıştır (41).

Başka bir çalışma ise kanseri atlatan 364 kişiye 2.000 mg Amerikan ginsengi veya plasebo vererek halsizlik durumlarını gözlemlemiştir. Sekiz hafta sonunda ginseng grubunda olanların plasebo grubuna göre daha düşük halsizlik seviyesi gösterdiği bulunmuştur (42).

Ayrıca 155’ten fazla çalışmanın incelenmesiyle yapılan bir değerlendirme çalışması, kırmızı ginseng takviyelerinin sadece halsizlik halini azaltmakla kalmayıp aynı zamanda fiziksel aktiviteleri de arttırmaktadır(43).

ÖZET

Ginseng, oksidatif hasarı azaltıp hücrelerdeki enerji üretimini arttırarak halsizliğe karşı savaşmaya ve fiziksel aktiviteleri arttırmaya yardımcı olur.

ginseng kan şekeri faydası

7- Ginseng Kan Şekerinizi Düşürür

Ginseng, hem diyabet olan hem olmayan kişilerde kan glikoz seviyelerini kontrol etme konusunda faydalı sağlamaktadır (44, 45).

Amerikan ve Kore ginsenginin pankreatik hücre fonksiyonlarını arttırdığı, insülin üretimini desteklediği ve dokularda kan şekeri alımını arttırdığı gösterilmiştir (44).

Ayrıca çalışmalar, kırmızı ginseng özünün diyabet olan kişilerin hücrelerindeki serbest radikalleri azaltarak antioksidan koruma sağlamaya yardımcı olduğu gösterilmiştir (44).

Çalışmalardan biri tip 2 diyabeti olan 19 kişi üzerinde normal anti-diyabetik ilaçlar veya beslenme düzeniyle birlikte 6 gram Kore kırmızı ginsenginin etkilerini değerlendirilmiştir.

İlginç bir şekilde, 12 haftalık çalışma boyunca kan şekeri seviyeleri kontrol altında tutulmuştur. Aynı zamanda kan şekeri seviyeleri %11 azalmış, açlık insülini %38 azalmış ve insülin hassasiyeti %33 artmıştır (46).

Başka bir çalışma ise Amerikan ginsenginin, şekerli içecek testinden sonra 10 sağlıklı bireyde kan şekeri seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu bulmuştur. (47).

Fermente edilmiş kırmızı ginsengin, kan şekeri kontrolünde daha etkili olabileceği görünmektedir. Fermente ginseng, ginsenosidleri daha kolay emilen ve daha güçlü bir forma dönüştürmeye yardımcı olan canlı bakterilerle üretilir (48).

Aslında çalışmalardan biri, günlük 2,7 gram fermente kırmızı ginseng alımının, plasebo ile karşılaştırıldığında, kan şekeri seviyelerini indirmede etkili olduğunu ve test öğününden sonra insülin seviyelerini arttırdığını göstermiştir (49).

ÖZET

Kırmızı ginseng, özellikle de fermente kırmızı ginseng, insülin üretimini arttırmaya, hücrelerin kan şekerini almasını arttırmaya ve antioksidan koruma sağlamaya yardımcı olabilir.

8- Ginseng Beslenme Düzenine Eklenmesi Kolay

Ginseng kökleri birçok şekilde tüketilebilir. Çiğ olarak yenilebileceği gibi buharda yumuşatılarak da tüketilebilir.

Aynı zamanda çay yapmak için su ile demlenebilir. Bunu yapmak için taze dilimlenmiş ginsengin üstüne sıcak su ekleyin ve birkaç dakika boyuna demleyin.

Ginseng aynı zamanda çorbalar ve wok tavalarda yapılan sebzeler gibi farklı tariflere eklenebilir. Kırmızı ginseng özü ise toz, tablet, kapsül ve yağ şeklinde bulunabilir.

Kullanım dozu ise iyileştirmek istediğiniz duruma göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak önerilen kullanım dozu, çiğ ginseng kökü için günlük 1-2 gram iken ginseng özü için 200-400 mg şeklindedir. Düşük dozlarla başlamak ve zaman içerisinde dozu arttırmak önerilir.

%2-3 ginsenosid içeren standart ginseng özü arayın ve emilimi arttırmak ve tam olarak faydalanmak için öğünlerden önce tüketin.

ÖZET

Ginseng çiğ olarak veya çay olarak tüketilebileceği gibi farklı yemeklere de eklenebilir. Aynı zamanda toz, kapsül veya yağ olarak da tüketilebilir.

Ginsengin Güvenlik ve Potansiyel Yan Etkileri

Araştırmalara göre ginseng güvenli kabul edilir ve ciddi yan etki ortaya çıkarmamaktadır.

Yine de diyabet ilacı kullanan kişilerin, ginseng tüketirken kan şekeri seviyesinin aşırı yükselmesini ve aşırı düşmesini engellemek için kan şekeri seviyesini yakından incelemesi gerekir.

Ayrıca ginseng, anti-koagulant ilaçların etkisini azaltabilir.

Çalışmaların eksikliğinden dolayı ginseng hamile/emziren kadınlar için tavsiye edilmez.

Faydalarını en üst düzeye çıkarmak için arada bir veya iki hafta boşluk bırakılarak 2-3 haftalık döngüler şeklinde kullanılmalıdır (14).

ÖZET

Ginseng güvenli görünse de bazı ilaçları kullanan kişiler, olası ilaç etkileşimi nedeniyle dikkatli olmalıdır.

Sonuç

Kırmızı ginseng, yüzyıllardır Çin tıbbında kullanılan bitkisel bir takviyedir.

Özelikle antioksidan ve anti-enflamatuvar etkileri nedeniyle popülerleşmiştir. Aynı zamanda kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olur ve bazı kanser türleri için faydaları vardır.

Ayrıca, ginseng bağışıklık sistemini güçlendirebilir, beyin fonksiyonlarını arttırabilir, halsizliğe karşı savaşabilir ve erektil disfonksiyon semptomlarını iyileştirebilir.

Kırmızı ginseng, çiğ veya hafif buharda haşlanmış şekilde tüketilebilir. Ginseng özü, kapsülü veya tozu olarak kolaylıkla beslenme düzenine eklenebilir.

İster belirli bir hastalığın etkilerini azaltmaya çalışın isterseniz sadece sağlığınızı korumaya çalışın, ginseng denemeye değecektir.